آموزش توالت رفتن را میشه به سه مرحله تقسیم کرد.
1- آشنایی با لگن یا توالت
2- ارتباط دادن بین لگن یا توالت با عمل توالت کردن
3 - گفتن نیاز به رفتن به توالت و رفتن و انجام دادن کار
مرحله اول
در این مرحله که از حدود سن 18- 21 ماهگی شروع میشه، کودک را با لگن آشنا میکنیم.
می توانیم به همراه کودک بریم و یه لگنی که دوست داره براش بخریم و بگذاریم براش تو توالت یا حمام. وقتی بچه بهش علاقه نشون داد، ازش بپرسیم که دوست داره روش بشینه. تو این مرحله اصلا نیاز نیست که کودک از لگن برای توالت رفتن استفاده کنه. حتی نیاز نیست که بدون لباس یا پوشک روش بشینه. میتونیم وقتی روش میشینه براش کتاب بخونیم یا باهاش بازی کنیم یا اسباب بازی مورد علاقه اش را بهش بدیم. تو این مرحله فقط مهمه که یاد بگیره که چطوری روی آن بشینه و باهاش احساس آرامش و راحتی کنه
مرحله دوم
مرحله دوم وقتی شروع میشه که میبینیم که کودک علائم آمادگی را از خودش نشون میده.
در این مرحله که معمولا کودک نشان میده که میدونه که توالت کرده یا میخواد بکنه می توانیم از کودک بپرسیم که میخواد بره و روی لگن بشینه.
اگه کودک گفت نه. ما هیچ کاری نمیکنیم و میپذیریم. به هیچ عنوان به بچه فشار نمی آوریم که از لگن استفاده کنه.
اگه گفت که میخواد میتوانیم حتی با پوشک کودک را روی لگن بشونیم یا پوشک را از پاش در آریم .
در این مرحله فقط میخوایم به کودک آموزش بدیم که لگن با توالت رفتن ارتباط داره.
مرحله سوم
در این مرحله که معمولا یه زمانی بعد از 2 سالگی اتفاق میوفته کودک قبل از اینکه توالت بکنه اعلام میکنه و بعد میره و رو لگن میشنیه و کارش را میکنه.
در تمام این مراحل مراقب باید باشیم که رو کودک فشار نگذاریم کل آموزش باید برای بچه مفرح و شاد باشه. مرتب باید ازش بپرسیم ولی هرگز نباید روی کودک فشار بیاوریم. یادمون باشه که بالاخره یاد میگیره. فشار زیاد گذاشتن جز نتایج منفی و گاهی دراز مدت هیچ اثر مثبتی نداره.
روش آموزش در سن خیلی پایین
این روش بیشتر مناسب خانواده های پر جمعیت است که نیاز هست که بچه از سنین پایین مسئول دستشویی رفتن خودش باشه. این روش نیازمند صبر و حوصله زیاد و تمرکز مداوم یاد دهنده(معمولا مادر) روی آموزش است. بیشتر بر روی بچه هایی که خیلی خوب حرف گوش میدند و آروم هستند جواب میده.
نقاط مثبت: اگه جواب بده بچه خیلی زود از پوشک گرفته میشه و زحمت خرید یا شستن و تعویض پوشک کم میشه.
نقاط منفی: باید مرتب حواست به بچه باشه. ممکنه یادگیری خیلی طول بکشه. معلوم نیست که اگه زود شروع کنی الزاما بتونی زود به بچه یاد بدی.
روش آموزش سریع و کوتاه مدت
این روش بیشتر مناسب کسانی است که میخواهند به دلایلی تو یه مدت خیلی کوتاه به بچه آموزش بدن. مثلا والدینی که سر کار میرند و تو یه هفته تعطیلی که دارند میخواند کار آموزش را یه سره کنند. یا کسانی که صبر آن را ندارند که بچه ذره ذره پیش بره و ....
این روش مناسب بچه ها خیلی کوچک نیست. همچنین مناسب کسانی که نمیتونند یه مدت زمان خاصی را به طور تمام وقت برای این آموزش بگذارند، نیست.
نقاط مثبت: اگه جواب بده، ظرف مدت کوتاهی تموم میشه
نقاط منفی: اگه بچه خیلی اهل نوشیدن نباشه و نشه مقدار نوشیدنیش را افزایش داد خیلی جواب نمیده
روش آموزش بر اساس ساعت و زمان
این روش بیشتر مناسب خانواده هایی است که بر اساس برنامه ای منظم و دقیق پیش میروند. بچه هایی که عادت دارند سر ساعت مشخصی کار معینی را انجام دهند. مناسب خانواده هایی که نظم خاصی تو برنامه روزانه ندارند و بر اساس روز تصمیم میگیرند نیست.
نقاط مثبت: چون بر پایه همان برنامه دقیقی که برای بقیه کارها دارند پیش میرود به بچه فشار نمی آورد و برایش قابل پیش بینی است.
نقاط منفی: برای مدتی باید بطور کامل روی آموزش تمرکز کنی و کارهای دیگر را کنار بگذاری.
روش آموزش آرام و تدریجی
این روش مناسب خانواده هایی است که برنامه زندگی شان در قالب مشخصی نمی گنجد و یا دوست ندارند که فشار بیجا به کودک وارد کنند و معتقدند که بچه هر کاری را به وقت خودش انجام میدهد.
نقاط مثبت: چون با خواست و میل کودک انجام میشود و کودک در سن بالاتری قرار دارد و توانایی های بیشتری دارد معمولا آموزش در مدت کوتاه تری انجام میشود
نقاط منفی: اگه آموزش توالت رفتن خیلی به تاخیر بیفته شانس بیماری های دستگاه ادرار و دفع در سنین بالا افزایش پیدا میکنه
تا حالا این توضیحاتی بود برای اینکه ببینید که کدام روش برای شما مناسب تر است و با روحیات شما و کودکتان سازگار تر.
در پست های بعدی ان شاء الله در مورد چگونگی اجرا کردن هر روش توضیح میدم