ذهن بیدار!
ذهن بیدار در خواب یک تجربه جالبیه! وقتی این حالت رو توی خوابت داری، احساس می‌کنی که همزمان هم بیداری، هم خوابی. این خیلی احساس عجیبیه! این تجربه می‌تونه به دلایل مختلفی مثل استرس، نگرانی یا تجربیات روزمره‌تون باشه که توی ذهنتون هستن و توی خواب براتون قابل دسترس هستن. این حالت ممکنه مختصر باشه و یا خیلی طول بکشه و تا زمانی که بیدار شید، ادامه داشته باشه. اگه به طور مداوم با این مسئله مواجه هستید، بهتره با یه متخصص صحبت کنید.
ذهن بیدار چیست؟
مفهوم "ذهن بیدار در خواب" به عنوان یک وضعیت خاص در خواب شناخته میشه که در اون شما به طور آگاهانه خواب هستین. در این وضعیت شما می‌تونین به محیط اطرافتون آگاه باشین و به طور همزمان رویا ببینید. در واقع شما خوابین اما بیدارین.
احساس بیداری در خواب ممکنه شامل تجربه‌ی همه یا یک قسمت از حواس شناختی، مثل بینایی، شنوایی، لامسه، بویایی یا حتی کنترل بر تجربه‌هاتون در خواب باشه. مثلاً شما ممکنه قادر به تغییر جریان رویا در خوابتون باشین. این تجربه ممکنه در خواب عمیق یا سبک اتفاق بیفته، ولی باید گفت که این تجربه نادره و معمولاً به صورت گذراست و بیشتر مربوط به خواب‌های سبکه.
ذهن بیدار در خواب ممکنه به دلایل مختلفی اتفاق بیفته، این دلایل شامل موارد زیر میشه:
خواب سبک: در این مرحله از خواب، ذهن ممکنه بیدار باشه. در نتیجه شما یک سری اتفاقات رو در اطرافتون احساس می‌کنین.
خواب عمیق: در این مرحله از خواب که بیشتر به عنوان مرحله خواب عمیق و رویاها شناخته میشه، ممکنه ذهن بعضی از ویژگی‌های بیداری رو حفظ کرده باشه و به تجربه‌های خودش در خواب دسترسی داشته باشه.
اختلالات خواب: بعضی اختلالات خواب مثل اختلال خواب سبک، پریدن از خواب و کم خوابی می‌تونه باعث ذهن بیدار در خواب بشه.
فعالیت ذهنی قبل از خواب: مثلاً حالت‌های تمرکز بالا، یادگیری یا حل مسائل پیچیده قبل از خواب، می‌تونه باعث بیداری ذهن در حین خواب بشه.
محیط خواب: عواملی مثل نورهای مزاحم، صداهای ناخوشایند یا حتی دمای نامناسب محیط خواب، ممکنه ذهن رو بیدار نگه داره. این شرایط رو شاید همه‌ی افراد تجربه کرده باشن مثل وقتی که در یک محیط شلوغ می‌خوابیم، صداهای اطراف رو ممکنه بشنویم.
اختلالات روانی: بعضی اختلالات روانی مثل اختلالات اضطرابی یا اختلالات بیش فعالی می‌تونه باعث بیداری ذهن یا احساس بیداری در خواب بشه.
ذهن بیدار بر اساس موقعیت و شرایط مختلف، به صورت متغیر عمل می‌کنه و این عوامل می‌تونن به طور همزمان تاثیر بزارن تا شما نتونین خواب عمیق و با کیفیتی رو تجربه کنین.
احساس بیداری در خواب ممکنه شما رو خیلی اذیت کنه و همیشه احساس خواب آلودگی داشته باشین. همچنین وقتی که خوب نخوابین در طول روز کسل و بی حوصله هستین و دائما احساس خستگی دارین.
برای کاهش یا درمان این مشکل می‌تونین این موارد رو در نظر بگیرین:
مراقبت از محیط خواب: مطمئن شید که محیط خوابتون راحت و آرامش بخش باشه. مثلا می‌تونین پرده‌ها رو بکشین یا چراغ‌‌ها رو خاموش کنین تا نور شما رو اذیت نکنه. دمای اتاق یا محلی که میخواین اونجا بخوابین رو تنظیم کنین تا راحت‌تر بخوابین. سعی کنین توی مکانی آروم بخوابین تا صدا کمتر به گوشتون برسه.
روش‌های آرامش بخش: تمرین‌های تنفسی، مدیتیشن، یوگا یا تمرینات آرامش بخش ممکنه به کنترل کیفیت خوابتون کمک کنه.
تنظیم عادت خوابیدن: یک ساعت مشخصی رو برای خوابیدن تنظیم کنین و در همون ساعت هر روز به رختخواب برین. این کار باعث میشه مغز شما آمادگی خوابیدن داشته باشه و کم کم به این روال عادت کنه تا خواب با کیفیت‌تری تجربه کنین.
مدیریت استرس و هیجانات: یادگیری تکنیک‌های مدیریت استرس مثل تمرینات تنفسی یا مدیتیشن به کاهش احساس بیداری در خواب کمک می‌کنه.
درمان بیماری‌های زمینه‌ای: بیماری‌هایی مثل سندرم پای بی‌قرار یا آپنه تنفسی ممکنه باعث این مشکل بشه. شما با درمان بیماری‌تون می‌تونین این مشکل رو هم درمان کنین.
استفاده از تکنیک‌های رفع اختلالات خواب: اگر مشکل بیداری در خواب مداومه و شما رو خیلی اذیت می‌کنه، مراجعه به یک متخصص خواب (روانپزشک) می‌تونه به شناسایی عوامل و راه‌حل‌های مناسب کمک کنه.
هر فرد ممکنه به دلایل متفاوتی احساس بیداری در خواب داشته باشه، بنابراین بهتره با توجه به شرایط شخصی خودتون راه‌های مختلف را امتحان کنین و در صورت نیاز با متخصص مشورت کنین.
