در واقع دیابت بارداری نوعی از دیابت است که حدود ۲ تا ۱۰ درصد زنان باردار در طول دوره ۹ ماهه بارداری با آن دست به گریبان میشوند و به همین خاطر یکی از مشکلات شایع دوران بارداری به حساب میآید.
دیابت بارداری از کجا میآید؟
وقتی غذا میخوریم، دستگاه گوارش شروع به خرد کردن غذا میکند و آن را به ذراتی موسوم به «گلوکز» تقسیم میکند. با ورود گلوکز- که نوعی قند است- به خون، پانکراس شروع به تولید هورمونی به نام انسولین میکند تا گلوکز را به سوختی برای سلولهای بدن تبدیل کند.حالا اگر بدن قادر به تولید انسولین نباشد یا سلولها در واکنش به انسولین مشکل داشته باشند، گلوکز در خون تلنبار میشود و سلولهای بدن هم بدون سوخت میمانند و انرژی فرد تحلیل میرود.
با توجه به تغییرات هورمونی که در بدن خانمهای باردار رخ میدهد، سلولها انفعال بیشتری نسبت به انسولین نشان میدهند و همین میشود یک مشکل بزرگ برای بعضی خانمهای باردار!
وقتی بدن به انسولین اضافی نیاز دارد، پانکراس بخش زیادی از آن را تولید میکند اما اگر این اندام نتواند در دوران بارداری انسولین مورد نیاز بدن را تولید کند، سطح گلوکز خون افزایش قابل توجهی پیدا میکند که نتیجه آن ابتلای زن باردار به دیابت دوران بارداری است.
البته دیابت بارداری در بیشتر موارد با زایمان از بین میرود اما بعضی خانمها که در بارداری دچار این نوع از دیابت میشوند، ممکن است در بارداریهای بعدی هم این مشکل را تجربه کرده و حتی بقیه عمرشان را با این بیماری درگیر باشند.
چگونه میتوان ابتلای به دیابت دوران بارداری را تشخیص داد؟ تاثیرش بر روند حاملگی چیست؟ چه مشکلاتی برای جنین در پی دارد؟
تغذیه از دیابت پیشگیری میکند؟
میگویند تمبرهندی کلی خاصیت دارد که یکی از آنها مقابله با دیابت است؛ در واقع میوه تمبر هندی با کاهش فشار بر لوزالمعده موجب کاهش سطح گلوکز خون میشود. بعلاوه به کاهش وزن کمک کرده و در کنار بهبود مقاومت انسولین در افراد مبتلا به دیابت، چربیها را کاهش میدهد.حتی خوراکیهایی مثل سویا، سیر و پیاز هم میتوانند مانع از بروز دیابت در زنان شوند؛ چراکه همگی باعث افزایش ترشح انسولین در خون میشوند و گلوگزها را به سوخت مناسبی برای سلولهای بدن تبدیل میکنند.
از آن طرف خوردن بعضی از غذاها میتواند باعث افزایش احتمال دیابت بارداری شوند؛ مثلا سیبزمینی که نشاسته زیادی دارد که سریع و راحت جذب بدن میشود و به همین خاطر غلظت گلوکز پلاسما، مقاومت به انسولین و خطر ابتلا به «دیابت نوع 2» (دیابت نوع دو) افزایش مییابد.
اگر نگران بخور نخورهای دوران بارداری هستید، اطلاعات خود را افزایش دهید تا نه تنها بارداریتان را به سلامت سپری کنید که احتمال بروز بیماریهای مختلف از جمله دیابت را در فرزندتان کاهش دهید.
دیابت بارداری را با خواب خوب دور کنید
اخیرا چند تحقیق انجام شده که نشان میدهند احتمالا زمان خوابتان میتواند دیابت بارداری را از شما دور کند. این پژوهشها نشان دادهاند مادران بارداری که هر شب کمتر از ۶ ساعت میخوابند، در مقایسه با زنانی که خواب شبانه طولانیتری دارند، ۲ تا ۳ برابر بیشتر در معرض ابتلا به دیابت بارداری هستند.این تحقیقات ثابت نکرده که کمخوابی باعث دیابت بارداری میشود اما ظاهرا کمخوابی میتواند بر بروز دیابت حاملگی تاثیرگذار باشد. هنوز علت این موضوع مشخص نیست اما پژوهشگران احتمال میدهند که تغییرات هورمونی در دوره بارداری با التهاب ناشی از کمخوابی دست به دست میدهد و نتیجهاش میتواند مقاومت به انسولین و بالا رفتن سطح قند خون باشد.
ویتامین D مانع دیابت بارداری
یافتههای تازه محققان نشان میدهد کمبود ویتامین D به صورت سرم ۲۵ هیدروکسی ویتامین D که در سطح ۷۵ nmol/L یا کمتر باشد، میتواند در بروز دیابت بارداری موثر باشد. در این پژوهش ۱۰ ساله، محققان اطلاعاتی مثل مصرف منابع غذایی و مکملهای ویتامین D را در بیش از ۱۵ هزار زن در سن باروری بررسی کردند و اطلاعات دیگر مثل میزان بروز بیماریها، سبک زندگی و عادات غذایی را در دورههای ۴ ساله در این افراد بررسی کردند.نتیجه این پژوهشها نشان دهنده ارتباطی قوی و معنیدار بین کمبود ذخیره ویتامین Dپیش از بارداری و بروز دیابت بارداری بود. ضمن اینکه پژوهشگران متوجه وجود رابطه عکس بین دریافت مکملهای ویتامین D قبل از بارداری و ابتلا به دیابت بارداری شدند.
در واقع زنانی که پیش از بارداری روزانه حداقل ۴۰۰ واحد ویتامین D دریافت میکردند، حدود ۳۰ درصد کمتر از زنانی که قبل از بارداری از مکملهای ویتامین D استفاده نمیکردند، در معرض دیابت بارداری قرار داشتند.