در قسمت قبل که شرح آن را در اینجا میتوانید بخوانید توضیح دادیم که چه عواملی باعث میشود مرد از کار در بیرون از خانه دست بکشد و مسوولیت تامین مخارج خانواده را به عهده همسر شاغل خود بگذارد. در ادامه این موضوع به چند نکته برای مقابله با این وضعیت و نیز راههای پیشگیری از چنین شرایطی پرداختهایم؛
محمد رضابیگی، روانشناس بالینی میگوید:
این طور نیست که شوهر شما ناگهان به این تصمیم برسد که شغل خود را ترک کند یا به آن شکل تفننی دهد. بلکه این موضوع طی یک روند اتفاق میافتد و شاید از موضوعات به ظاهر کوچک و بیاهمیت آغاز شود. بنابراین برای جلوگیری از چنین شرایطی نکات زیر را مدنظر داشته باشید:
1. اگر شرایط شغلی و درآمد شما بهتر از همسرتان است به وسیله این موضوع او را سرزنش یا تحقیر نکنید. بلکه با همسر خود به گونهای رفتار کنید که او احساس کند تکیهگاه خانه است. این موضوع باعث تقویت حس مسوولیتپذیری فرد میشود و این دیدگاه که افراد خانواده به او دلگرم هستند، انگیزه تلاش و حس مفیدبودن به او میدهد.
2. وقتی شوهر شما در انجام کاری ضعف دارد یا آن را به خوبی بلد نیست _مانند نصب لوازم برقی که بر عهده مرد است ولی در برخی موارد زنان در این امور مهارت بیشتری دارند_ به طور کامل آن کار را بر عهده نگیرید. اگر شما در مواردی این کارها را به عهده میگیرید، باید طوری رفتار کنید که همسرتان آن را کمک قلمداد کند و منجر به تعویض مسوولیت نشود. به همسرتان بگویید که او در انجام آن کار توانایی لازم را دارد و تشویق کنید تا مهارت کافی را به دست بیاورد.
3. اگر بنا به شرایط زندگی مشترک میخواهید به صورت موقت کار یا مسوولیتی را انجام دهید که در وظایف شوهرتان است، توصیه میشود که در انجام آن کار عجله نکنید و آن را کامل و به موقع انجام ندهید. این اقدامات باعث میشود که مسوولیت به طور دائمی به شما تفویض نشده و شانه خالی کردن شوهرتان از بار مسوولیتهای کوچک، زمینهساز طفره رفتن از مسوولیتهای بیشتر و بزرگتر نیز نشود.
4. تا جای ممکن اجازه ندهید که مسوولیتهایتان را همسرتان انجام دهد تا این توقع برای او به وجود آید که شما نیز باید مسوولیتهای او را به عهده بگیرید. البته این طور نیست که بگوییم کارهای خانه مانند جارو زدن وظیفه زن است، اما اگر شما نگران این هستید که همسرتان مسوولیتهایش را فراموش کند، میتوانید با انجام این کارها به او بفهمانید وظایفی دارد که باید به آنها رسیدگی کند. این کار در حقیقت تاثیر روانی دارد.
این روانشناس در ادامه چند راهکار برای گرفتار شدن در چنین شرایطی ارائه میدهد: اگر این شرایط برای شما اتفاق افتاده است و حالا نمیدانید که چه باید بکنید، شاید این نکات برایتان سودمند باشد. هر چند که بهترین کار مشاوره است تا بر اساس شرایط شما و جزییاتی که در زندگیتان وجود دارد، راهکارهای عملیتری ارائه شود:
نکتهای که در ابتدا باید در نظر بگیرید این است که راهکارهای ارائه شده به این معنا نیست که شما مسوول یا مقصر به وجودآمدن چنین شرایطی هستید و باید برای رفع آن تلاش کنید. بلکه شما به عنوان فرد آگاه در رابطه مشترک خود، به مشکل یا بیماریموجود واقف شدهاید و به دنبال درمان و چارهجویی هستید، به همین دلیل سنگینی بار حل آن بیشتر بر دوش شماست. هر چند که بدون همکاری و خواست همسرتان نمیتوانید این معضل را برطرف کنید، چون او باید متوجه مشکل و رفتار نادرست خود شود و اراده تغییر شرایط را داشته باشد.
1. برای حل هیچ مسالهای در زندگی مشترک، لجبازی راهکار مناسبی نیست، چون لجبازی شرایط را خرابتر میکند. اگر شما به همسرتان (چه واقعا و چه صرفا به عنوان تهدید) بگویید که «چون تو سر کار نمیروی، من هم دیگر کار نمیکنم...» و از این حربه برای اینکه او را متوجه کار اشتباه خودش کنید، استفاده ببرید، در حقیقت به نوعی لجبازی کردهاید که میتواند همه چیز را خرابتر کند. به جای تصمیمات دفعی و واکنشهای از سر خشم، آرامآرام میتوان همه چیز را به سر جای خودش بازگرداند و اوضاع را به حالت سابق برگرداند تا هم شما وظایف خود را داشته باشید و هم همسرتان دوباره مسوولیت زندگی را به عهده بگیرد. ایجاد حس مسوولیت صرفا با سر کار رفتن تعیین نمیشود و شما میتوانید در منزل نیز با سپردن کارهای ریز و جزئی به او، که میتوانند تاثیر مهمی روی تصمیمات و روند خانه داشته باشند شوهرتان را دوباره به سمت مسوولیت اصلیاش هدایت کنید.
2. در مورد شغل خود و مسائل مربوط به کارتان با همسر خود مشورت کنید. قرار دادن فرد در جایگاهی که از او مشورت گرفته شود نه تنها در میزان اعتماد به نفس موثر است بلکه حس مسوولیتپذیری او را نیز نسبت به شما و زندگی مشترکتان تقویت میکند. چون حرفها و نظراتش در تصمیمگیری شما موثر است و میفهمد که تصمیمات اشتباه یا سهلانگاری میتواند زندگی مشترکتان را ویران کند.
3. در تصمیمگیریهای جدید برای زندگی و امور جاری، بهتر است که بیشترین مسوولیت را معطوف به همسرتان کنید ولی این کار به این معنا نیست که او را تنها بگذاریم یا سعی کنیم فشار مضاعفی را به او تحمیل کنیم. مخصوصا اگر همسر شما تحت تاثیر عواملی خارج از اراده خود، مانند از دست دادن شغل، خانهنشین شده باشد. زیرا شرایط برای کسی که کارش را از دست داده است سختتر میشود و ممکن است به تنهایی نتواند مشکلات را برطرف کند.
4. اگر شما باور دارید که شوهرتان دچار هیچ شرایط حاد و سختی نیست و صرفا تنبل و مسوولیت ناپذیر است و همین موضوع باعث شده که کارش را جدی دنبال نکند یا به کلی آن را ترک کند، نیاز به مشاوره دارید. بهتر است با مراجعه به یک کارشناس و مشورت با او سعی کنید اقدامات لازم برای اصلاح او را انجام بدهید. این موضوع نیاز به صبر و تحمل بیشتری دارد تا با کمک یک متخصص ریشهشناسی شود و با مشاوره، مشکل فرد پلهپله برطرف شود.