اگر یک حیوان کودک خردسالم را گاز گرفت، چه باید بکنم؟
بستگی دارد که شدت جراحت چقدر باشد. اگر جراحت مهمی نیست (یعنی صرفا یک خراش سطحی است)، محل آن را به دقت با آب و صابون بشویید. سپس یک پماد آنتی‌بیوتیک را دوبار در روز روی آن بمالید.
اگر محل جراحت در قسمتی از بدن قرار دارد که احتمال می‌رود آلوده شود، آن را با چسب زخم بپوشانید. در غیر این صورت بگذارید که در معرض هوای آزاد باشد.
اگر پوست پاره شده و خونریزی دارد، جراحت ممکن است جدی باشد. یک گاز استریل یا پارچه تمیز روی آن قرار داده و با انگشت فشار دهید.
اگر فشار نتوانست ظرف چند دقیقه جلوی خونریزی را بگیرد، با اورژانس تماس بگیرید. (در صورتی که حیوانات، صورت یا گردن کودک را گاز بگیرند، ممکن است بسیار خطرناک باشد زیرا می‌تواند رگ‌های خونی اصلی را پاره نماید.)
حتی اگر خونریزی متوقف شد، فورا با پزشک تماس بگیرید تا مشخص شود که آیا کودک به بخیه یا دیگر معالجات پزشکی نیاز دارد یا خیر. احتمال بروز عفونت در محل گاز حیوانات بیشتر از سایر بریدگی‌ها است، بنابراین پزشک ممکن است یک دوره آنتی‌بیوتیک تجویز نماید.
آیا باید نگران هاری باشم؟
اگر می‌دانید که صاحب آن حیوان کیست، از آنها بخواهید گواهینامه واکسن حیوان را نشان بدهند.
اگر نمی‌دانید صاحب حیوان کیست (یا حیوان حرکاتی عجیب و غریب می‌کند یا در دهانش کف دارد)، سعی کنید حیوان را در محل دید نگه دارید اما به آن نزدیک نشوید. به نزدیک‌ترین مسؤلین منطقه ای اطلاع دهید تا بیایند و حیوان را بگیرند. این افراد می‌توانند نشانه‌های هاری را در حیوان بررسی کنند.
اگر حیوان را نمی‌شناسید و نمی‌توانید آن را تعقیب کنید، مسؤولان اداره کنترل حیوانات می‌توانند حیوان و صاحب آن را پیدا کنند تا وضعیت آن از لحاظ هاری بررسی شود. اگر مطمئن نیستید که واکسن هاری حیوان سر موقع زده شده است، کودک شما به یک دوره واکسن هاری نیاز دارد تا از بروز بیماری (در صورتی که حیوان آلوده بوده باشد) پیشگیری شود.
علاوه بر سگ‌ها و گربه‌های واکسن‌نشده، حیوانات وحشی از قبیل روباه و خفاش‌ها نیز می‌توانند حامل ویروس هاری باشند. اگر یک حیوان وحشی کودک شما را گاز گرفت، فورا با پزشک خود تماس بگیرید. اگر احتمال هاری وجود داشته باشد، کودک شما به یک دوره سرم ضدهاری نیاز خواهد داشت.
یک نکته مهم را باید در مورد خفاش‌ها بدانید: کودک شما می‌تواند از خراش یا یک گاز بسیار کوچک توسط خفاش (به گونه‌ای که شاید حتی نتوانید آن را ببینید) نیز به هاری مبتلا شود.
حیوانات کوچک خانگی از قبیل موش صحرایی، خوکچه هندی و موش سفید، حامل ویروس هاری نیستند، هرچند محل گاز این حیوانات می‌تواند عفونت کند.
در مورد سایر عفونت‌ها چه می‌توان گفت؟
اگر کودک شما توسط یک حیوان گاز گرفته شود شما احتمالا بیش از همه از بابت هاری نگران خواهید بود، اما باید بدانید که در این موارد هم عفونت باکتریایی شایع تر است. به این دلیل است که شستشوی کامل محدوده زخم گازگرفتگی و استفاده از پماد آنتی‌بیوتیک، اهمیت دارد.
اگر جراحت جدی است یا در قسمتی از بدن است که احتمال عفونت در آن بیشتر است (مثلا در صورت، دست‌ها، پاها یا اندام‌های تناسلی، حتی اگر جراحت کوچک باشد)، پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک تجویز کند.
برای هر گونه جراحتی، حتی زخم‌های کوچک، اگر واکسیناسیون کودک به موقع انجام نشده باشد، ممکن است استفاده از واکسن کزاز ضروری باشد و باید ظرف چند روز آینده مراقب محل جراحت باشید، حتی اگر سطحی بوده و در خانه آن را درمان کرده‌اید.
اگر نشانه‌های عفونت در جراحت ظاهر شد (قرمزی، تورم یا خروج ترشحات) یا کودک شما به تب دچار شد یا احساس کسالت کرد، به سرعت با پزشک تماس بگیرید. همچنین اگر محل گاز گرفتگی ظرف 10 روز خوب نشد، بدون معطلی کودک را نزد پزشک ببرید.
گاز گرفتن توسط حیوانات، چقدر مشکل‌آفرین است؟
معمول‌ترین گازگرفتگی ها توسط سگ اتفاق می افتد و نیمی از قربانیان را کودکان تشکیل می‌دهند. پسرها بیشتر از دخترها گاز گرفته می‌شوند و تقریبا دو سوم از جراحات در کودکان زیر چهار سال و در محل سر و گردن رخ می‌دهد. پس رعایت موارد احتیاطی برای حفاظت از کودک در برابر گاز گرفتگی حیوانات، ضروری است.
برای جلوگیری از گاز گرفتگی توسط حیوانات، چه می‌توانم بکنم؟
هیچ‌گاه کودک خود را با حیوان خانگی خودتان یا دیگری تنها نگذارید. (تقریبا نیمی از کودکانی که توسط سگ گاز گرفته می‌شوند، از سگ خانوادگی یا سگ همسایه صدمه دیده‌اند.)
به کودک خود یاد بدهید که به گربه‌ها یا سگ‌هایی که نمی‌شناسد، نزدیک نشود مگر اینکه شما به او بگویید که خطری ندارد. به خاطر داشته باشید که هر سگی، اگر تحریک شود، ممکن است گاز بگیرد.
به کودک خود یاد بدهید تا به سگ یا گربه‌ای که در حال غذا خوردن است نزدیک نشود یا به سگ یا گربه‌ای که در حال خواب است دست نزند. به او نشان بدهید که اگر یک سگ غریبه به او نزدیک شد، چگونه بی‌حرکت سرجایش بایستد و هرگز فرار نکند.
به کودک خود یاد بدهید که هرگز بدون اجازه یک بزرگتر، به حیوانات وحشی دست نزند یا غذا ندهد. مثلا غذا دادن به اردک‌های دریاچه معمولا خطری ندارد، اما اگر بخواهد یک حیوان وحشی را بگیرد تا از دست او غذا بخورد اصلا کار جالبی نیست. شما باید این تفاوت‌ها را برای کودک خردسالتان توضیح دهید بدون اینکه او را بی دلیل بترسانید یا وحشت زده کنید.
