نی‌نی سایت: دکتر پروین ناظمی، روانشناس- این روزها والدین، حتی بیش از گذشته، نگران اوقات فراغت فرزندان خود هستند تا به بطالت سپری نشود. در این بین نباید فراموش کرد که رفتن به کلاس‌های تابستانی آخرین راهکار برای گذراندن اوقات فراغت نیست بلکه راه‌های زیادی وجود دارند که می‌توان به کمک آنها کودکان را سرگرم کرد تا هم خسته نشوند و هم اوقات فراغت آنها مفرح و خاطره انگیز باشد. فقط لازم است کمی خلاقیت به خرج دهیم و با برنامه‌ریزی و انجام کارهای ساده، این زمان را با سرگرمی‌های شاد پر کنیم. البته این روزها پدرها و مادرها بنا به دلایل مختلف سعی دارند به اجبار فرزندشان را به کلاس‌های تابستانی بفرستند اما این بزرگ‌ترین اشتباه خانواده‌ها است چرا که دانش‌آموز باید در اثر احساس نیاز خودش به این کلاس‌ها برود. البته شرکت در کلاس‌های تابستانی اگر همراه با فشار روانی خانواده باشد، تاثیر نامطلوبی هم به جا میگذارد. خانواده میتواند با جملاتی مانند «بهتر نیست برای اوقات فراغت‌ات برنامه‌ریزی کنی؟» و به حالت پیشنهاد فرزندش را به این کار ترغیب کند. در واقع خانواده باید نقش راهنمایی و هدایت را ایفا کند نه تصمیم‌گیری. از طرف دیگر باید در نظر بگیریم که بچه‌ها در طول سال تحصیلی فشارهای روانی زیادی را بابت انجام تکالیف مدرسه، امتحانات و رعایت نظم و مقررات مدرسه متحمل می‌شوند و فشار مضاعف بر آنها واقعا روا نیست چرا که تحقیقات بسیاری نشان می‌دهد بچه‌هایی که هر روز صبح زود از خواب بیدار می‌شوند و آرزوی یک ساعت خواب صبح در روزهای تابستان را دارند، بیشتر از سایر بچه‌ها افسرده می‌شوند و موفقیت کمتری هم به دست می‌آورند.
مزیت کلاس‌های تابستانی
البته اگر از جنبه منفی کلاس‌های تابستانی تحمیلی بگذریم، شرکت بچه‌ها در این کلاس‌ها مزایای غیرقابل انکاری دارد. بعضی بچه‌ها ترجیح میدهند که تمام تعطیلات را در خانه و پای تلویزیون و کامپیوتر بگذرانند که این موجب بی‌تحرکی، انزوای اجتماعی، کسالت و درون‌گرایی می‌شود اما همین که بچه بداند هفتهای دو روز برای مثال، باید 9 صبح به کلاس شنا برود، الزام به تحرک و فعالیت را احساس می‌کند. از طرفی شرکت در کلاس‌های تابستانی میتواند موجب تقویت اعتماد به نفس و بهبود روابط اجتماعی کودکان شود. در این انتخاب کلاس‌ها اگر درست انجام شود، میتواند موجب رشد استعدادها و جهت‌دهی مثبت به تواناییهای دانش‌آموزان شود؛ البته به شرط اینکه علاقه کودک در انتخاب نوع کلاس‌ها نادیده گرفته نشود و همه ساعات او را پر نکند.
سرگرمی‌های ساده به شرط خوشگذرانی
یکی از مهم‌ترین سرگرمی‌های ساده برای گذراندن اوقات فراغت تابستانی، انجام کارهای خانه با همکاری اعضای خانواده است. مثلا با همکاری تمام افراد خانواده و استفاده از مشارکت کودکان می‌توانیم کیک درست کنیم و غذا بپزیم. البته بهتر است هنگام تهیه غذا و مواد اولیه در آشپزخانه زیاد به بچه‌ها سخت نگیرید. در عین حال می‌توانید بچه‌ها را تشویق کنید تا اتاق‌شان را مرتب کنند. معمولا بچه ها علاقه ای ندارند که اتاق شان را تمیز کنند اما شما می توانید این کار را برای شان جذاب کنید. مثلا زمان بگیرید که چه قدر طول می کشد تا اتاق‌شان را مرتب کنند و بعد اگر اتاق‌شان مرتب شد، برای آنها جایزه‌ای در نظر بگیرید و تشویق‌شان کنید. با این سرگرمی‌های به ظاهر ساده هم از دور هم بودن لذت می‌برید و هم به کودک‌تان روحیه مشارکت را می‌آموزید.
وقتی بازی‌ها دسته جمعی می‌شود
بچه‌ها در هر سنی عاشق نقاشی کشیدن و درست کردن کاردستی هستند. به همین دلیل از این علاقه می‌توانید برای پر کردن اوقات فراغت‌شان به ویژه در روزهای بلند تابستانی استفاده کنید. به این ترتیب که همیشه وسایل نقاشی در اختیار آنها قرار دهید و از آنها بخواهید یک موضوع خاص را نقاشی کنند. حتی می‌توانید برای جذابیت بیشتر، یک مقوای بزرگ انتخاب کنید و یک نقاشی گروهی بکشید و از این سرگرمی شاد لذت ببرید. راه دیگری هم برای علاقه‌مند کردن کودکان به نقاشی و کتاب‌خوانی وجود دارد. مثلا می توانید چند کتاب رنگ کردنی برای بچه‌ها بخرید تا با رنگ کردن آنها سرگرم شوند. البته ساخت کاردستی هم به اندازه نقاشی کشیدن برای بچه‌ها سرگرم کننده است و در کنار آن می‌توانند چیزهای زیادی یاد بگیرند. مثلا می‌توانید بادبادک درست کنید، به کمک پارچه و چسب و کاموا و مقواهای رنگی شخصیت‌های کارتونی و عروسک بسازید و به کمک هم یک نمایش عروسکی راه بیندازید. البته اگر نمایش عروسکی را کمی شاد و خنده دار اجرا کنید، نکات آموزشی داستان بیشتر در ذهن بچه ها می‌ماند.
ورزش و بازی‌های خانوادگی
در کنار مسایل آموزشی، ساعاتی را هم به ورزش و تحرک دسته جمعی اختصاص دهید. مبل‌ها را کنار بکشید، یک آهنگ ورزشی بگذارید، لباس مناسب ورزش بپوشید و با هم کمی نرمش کنید. حتی می‌توانید شب‌ها برای نیم ساعت هم که شده خانوادگی دوچرخه سواری کنید، به یک پیاده‌روی دسته جمعی بروید و از با هم بودن لذت ببرید. صبح یک روز تعطیل را هم می‌توانید به یک کوهنوردی خانوادگی اختصاص دهید و در کنار تفریح و سرگرمی، اهمیت حفظ تناسب اندام را برای بچه ها توضیح دهید.
ساده اما سرگرم کننده
بازی با حباب، درست کردن پازل، بازی اسم و فامیل، منچ و مارپله، انجام پانتومیم، خمیر بازی، دوز، شطرنج، 20سوالی، دبرنا و ... جزو بازی‌های دوست داشتنی برای بچه ها و حتی بزرگترها محسوب می‌شود؛ هم مفرح و سرگرم کننده است و هم روزهای تعطیل را به روزهایی خاطره انگیز تبدیل می‌کند.
عکس یادگاری بگیرید
همیشه نباید منتظر باشیم تا دیگران یک جشن یا مهمانی برگزار کنند بلکه خودمان می‌توانیم هر چند وقت یکبار یک مهمانی کوچک و دوستانه ترتیب دهیم و غذاهای مورد علاقه بچه‌ها را درست کنیم و از آنها بخواهیم تا دوستانشان را به این مهمانی دعوت کنند و از کنار هم بودن لذت ببرند، عکس یادگاری بگیرند و این خاطرات زیبا را ثبت کنند؛ به ویژه این روزها که بازار مونوپاد و سلفی و همین الان یهویی‌ها! داغ است.
جادوی کارتونی
وقتی بچه‌ها از سر رفتن حوصله‌شان حرف می‌زنند، می‌توانید چند فیلم کارتونی یا فیلم مناسب سن فرزندتان تهیه کنید و بخشی از اوقات فراغت آنها را با تماشای کارتون و انیمیشن پر کنید. حتی می‌توانید به بچه ها اجازه دهید روزی نیم ساعت بازی کامپیوتری انجام دهند و یا پلی استیشن بازی کنند اما نگذارید به این بازی‌ها عادت کنند.
یک نکته ویژه
اوقات فراغت لزوما یک پدیده گران‌قیمت نیست. این نیست که مثلا فرزندمان را در فلان کلاس با کلی خرج ثبت‌نام کنیم. کارهای خیلی ارزان و ساده‌ای هم می‌شود انجام داد. حتی در این شرایط زندگی آپارتمان نشینی چندان هم بد نیست که با سایر همسایه‌ها برنامه‌ریزی کنیم و برای عصرهای تابستانی برنامه‌های خانوادگی ترتیب دهیم؛ مثلا دور هم جمع شویم، شام بخوریم، بازی‌های گروهی مانند وسطی، طناب‌کشی و... انجام دهیم و در کنار یکدیگر اوقات خوشی را سپری کنیم تا هم به بچه‌ها خوش بگذرد و هم به پدرها و مادرها.
