قراره چی بدونیم؟

• افسردگی بعد از زایمان چیه و معمولاً چه زمانی بروز می‌کنه؟
• دلایل ابتلا به افسردگی بعد از زایمان چیه؟
• چه علائمی داره که باید بهشون توجه کنیم؟
• چه عواملی باعث می‌شه احتمال ابتلا به این افسردگی در بعضی از افراد بیشتر بشه؟
• چه روش‌هایی برای درمان افسردگی بعد از زایمان وجود داره؟

افسردگی بعد از زایمان؛ دلایل، علائم و درمان

افسردگی بعد از زایمان (PPD) یکی از مهم‌ترین اختلالات روانی دوران پس از تولد نوزاد محسوب می‌شه که هم سلامت مادر و هم رشد نوزاد رو تحت تاثیر قرار می‌ده. برخلاف تصور عموم، این مشکل فقط یک ناراحتی ساده نیست و اگه به موقع درمان نشه، می‌تونه عواقب جدی ایجاد کنه. در این مقاله قراره به طور کامل درباره‌ی افسردگی پس از زایمان، علائم، دلایل، روش‌های درمان و پیشگیری صحبت کنیم.

افسردگی بعد از زایمان چیه و با اندوه پس از زایمان چه فرقی داره؟

بیشتر زنانی که برای اولین بار مادر شدن در روزهای اول تولد نوزاد دچار احساسات متناقضی می‌شن. شادی، هیجان، نگرانی و خستگی دست به دست هم می‌دن و یک حالت روحی خاص به وجود میارن که بهش اندوه پس از زایمان (Baby Blues) گفته می‌شه. اما اگه این احساسات شدیدتر بشه و مدت زمان بیشتری ادامه پیدا کنه، ممکنه افسردگی بعد از زایمان به وجود اومده باشه.

افسردگی بعد از زایمان، یک اختلال خلقی جدی هست که معمولا طی چند هفته‌ی اول پس از زایمان شروع می‌شه، ولی گاهی هم ممکنه طی دوران بارداری یا حتی چند ماه بعد از تولد نوزاد بروز کنه. این بیماری، برخلاف اندوه پس‌ از زایمان، نیاز به درمان تخصصی داره.

افسردگی بعد از زایمان چه علائم و نشانه هایی داره؟

علائم افسردگی پس از زایمان می‌تونن از خفیف تا شدید متغیر باشن و شامل موارد زیر می‌شن:

• احساس غمگینی یا ناامیدی شدید
   
• گریه‌های مکرر بدون دلیل مشخص
   
• مشکل در برقراری ارتباط عاطفی با نوزاد
   
• اضطراب یا نگرانی‌های شدید درباره‌ی توانایی مادر بودن
   
• خستگی شدید یا کاهش انرژی
   
• بی‌علاقگی نسبت به فعالیت‌های روزمره
   
• اختلال در خواب (بی‌خوابی یا خواب بیش از حد)
   
• کاهش یا افزایش اشتها
   
• احساس بی‌ارزشی، گناه یا شرم
   
• افکار مربوط به آسیب رساندن به خود یا نوزاد
   
• بروز حملات وحشت‌زدگی یا اضطراب شدید

لازمه بدونی که افسردگی بعد از زایمان بدون درمان ممکنه ماه‌ها یا حتی سال‌ها ادامه پیدا کنه.

افسردگی بعد از زایمان چرا اتفاق میفته؟

تا امروز، علت دقیق افسردگی بعد از زایمان مشخص نشده، اما چند عامل مهم ممکنه نقش داشته باشن:

تغییرات هورمونی

بعد از زایمان، سطح هورمون‌هایی مثل استروژن و پروژسترون در بدن مادر به شدت کاهش پیدا می‌کنه. این افت ناگهانی، می‌تونه باعث تغییرات روحی شدید بشه.

عوامل ژنتیکی

داشتن سابقه خانوادگی افسردگی پس از زایمان یا سایر اختلالات خلقی، خطر ابتلا رو بالا می‌بره.

مشکلات عاطفی و روانی

احساس عدم کفایت در نقش مادری، تغییر در هویت فردی، خستگی مفرط و نگرانی‌های مالی یا خانوادگی از عواملی هستن که به تشدید این اختلال کمک می‌کنن.

عوامل محیطی

مشکلات زناشویی، نبود حمایت کافی از سوی خانواده و دوستان، یا مشکلات پزشکی نوزاد، می‌تونن زمینه‌ساز افسردگی بعد از زایمان باشن.

چه کسانی در معرض خطر بیشتری برای افسردگی پس از زایمان هستن؟

هر مادری ممکنه دچار افسردگی بعد از زایمان بشه، اما خطر در افراد زیر بیشتره:

• مادرانی با سابقه‌ی قبلی افسردگی یا اختلالات اضطرابی
   
• مادرانی که تجربه‌ی قبلی از افسردگی بعد از زایمان دارن.
   
• کسانی که بارداری ناخواسته داشتن.
   
• افرادی که سابقه‌ی خانوادگی بیماری‌های روانی دارن.
   
• کسانی که بارداری یا زایمان پر استرسی رو تجربه کردن.
   
• مادرانی که نوزادانی با نیازهای ویژه به دنیا آوردن.

افسردگی بعد از زایمان چطور درمان میشه؟

برای درمان افسردگی پس از زایمان، چند روش مختلف وجود داره که بسته به شدت علائم، یکی یا ترکیبی از اون‌ها تجویز می‌شه:

روان‌درمانی

صحبت با روانشناس یا روانپزشک و انجام مشاوره‌های فردی یا گروهی، می‌تونه خیلی موثر باشه. روان‌درمانی کمک می‌کنه که مادر بتونه احساسات خودش رو بهتر مدیریت کنه و مهارت‌های مقابله با استرس رو یاد بگیره.

دارودرمانی

در موارد شدیدتر، ممکنه پزشک داروهای ضدافسردگی تجویز کنه. خیلی از این داروها برای مادران شیرده هم ایمن هستن.

حمایت‌های اجتماعی

داشتن حمایت عاطفی از طرف خانواده، دوستان یا گروه‌های حمایتی، در تسریع بهبودی تاثیر زیادی داره. نباید از کمک گرفتن خجالت کشید.

مراقبت از خود

استراحت کافی، تغذیه سالم، ورزش ملایم، و اختصاص زمانی برای استراحت‌های کوتاه و لذت‌بخش می‌تونه تاثیر زیادی در بهبود حال روحی مادر بذاره.

حرف آخر

در نهایت، افسردگی بعد از زایمان از مشکلات رایج پس از زایمانه که می‌تونه هم روی مادر و هم روی خانواده تاثیر بذاره. اگه علائمش رو زود تشخیص بدیم و درمان رو شروع کنیم، می‌شه از عواقب جدی‌تر پیشگیری کرد. حرف زدن با روانشناس، حمایت گرفتن از خانواده و در صورت نیاز، استفاده از داروهای ضد افسردگی، کمک می‌کنه حال مادر بهتر بشه.