مورچه بالدار گونهای جدا از مورچههای معمولی نیست٬ در واقع همان مورچه ولی در دورهی بخصوص جفتگیری است٬ همهی مورچهها به این دوره نمیرسند. بعد از این مرحله بیشتر نر و مادهها زود میمیرند و تنها تعداد اندکی از مادهها ملکه میشوند٬ بالهایشان میافتد و باقی عمر خود را تخمریزی کرده و جمعیت گروه خود را افزایش میدهند.
یک گروه مورچه شامل تعدادی ملکه٬ هزاران مورچه کارگر عقیم و مادههای غیربارور و بیبال است. بعد از اینکه گروه به خوبی مستقر شد و تعداد مورچههای کارگر به حد نصاب رسید٬ ملکه تعدادی مورچهی مادهی بارور و تعداد بیشتری مورچهی نر تولید میکند. این دوره معمولا سالی یکبار و چند روز بعد از بارش باران سنگین و ایجاد رطوبت رخ میدهد.
نر و مادههای بارور تولید شده که به دورهی جفت گیری رسیدند و بالدار شدند به یک محل مرتفعتر مانند درخت یا تپه میروند و در آنجا جفتگیری میکنند. بعد از جفتگیری نرها میمیرند و مادهها متفرق میشوند تا گروههای جدید تأسیس کنند. در موارد نادری مادهها به گروه قبلی خود برمیگردند.
تنها درصد بسیار کمی از مادههای بالدار موفق به تأسیس گروه تازه میشوند. آنهایی که زنده بمانند باقی عمر خود را که حدود ۲۰ سال است به تخمریزی میپردازد. تنها هدف ملکهها همین کار است و مورچههای کارگر تولید شده به انجام وظایفی مانند ساختن بنا و آوردن غذا میپردازند.