نینی سایت: دردهای لگنی معمولا قسمت تحتانی شکم و لگن را درگیر کرده و از دردهای سیستم مجاری ادراری، تناسلی یا منابع اسکلتی - عضلانی ناشی میشوند. دردهای آزار دهندهای که دلایل مختلفی داشته و حتی ممکن است علامت بارداری، اختلال گوارشی «سندروم روده تحریکپذیر» یا مشکل اورژانسی حاد باشند که باید با مراجعه به پزشک آن را تشخیص داد. شناخت دردهای مزمن و حاد در درک و شناسایی این سندروم حیاتی است. دردهای لگنی حاد معمولا شایعتر بوده و اغلب پس از عملهای جراحی یا وجود تومورهای بافت نرم مشاهده میشوند.
علت بروز دردهای لگنی قبل از دوران بارداری در زنان
بسیاری از زنان در برهههای مختلف زندگی دردهای لگنی را تجربه میکنند. با شروع بلوغ در دختران، دردهای شکمی از شایعترین موارد شکایت آنها محسوب میشود. در واقع، درد مزمن لگنی حدود 10 درصد از مراجعات به پزشکان زنان و 20 تا 30 درصد موارد «لاپاراسکوپی» در افراد بالغ را تشکیل میدهد.
از جمله عوامل ایجاد کننده دردهای لگنی ابتلا به آپاندیس است. التهاب این زائده لوله مانند با علائمی چون درد شدید در قسمت تحتانی راست شکم، استفراغ و تب بروز میکند. در صورتی که آپاندیس ملتهب از بدن خارج نشود، احتمال باز شدن و گسترش عفونت در ناحیه شکم وجود دارد که میتواند خطرناک و تهدید کننده باشد.
تخمک گذاریهای دردناک میتواند از دیگر عوامل بروز دردهای لگنی به شمار رود. وجود دردهای شدید در فواصل قاعدگیهای ماهانه میتواند علامت تخمکگذاری باشد. در مدت تخمکگذاری، تخمدان یک تخمک آزاد میکند که ممکن است پوشش شکمی را تحریک و دردناک نماید. البته این دردها مضر نبوده و طی چند ساعت بهبود مییابند و از سوی دیگر میتواند منجر به بروز دردهای لگنی میشوند.
سندروم پیش از قاعدگی نیز از دیگر علائم دردهای لگنی است. در واقع، این سندروم با نوسانات خلقی و میل به انواع غذاها آغاز میشود که در نهایت منجر به بروز دردها و گرفتگیهای شکمی، درد ناحیه تحتانی کمر، سردرد، حساس شدن سینهها و ایجاد آکنه همراه است. تغییرات هورمونی، استرس، کم تحرکی و کمبود برخی ویتامینها از جمله علل اصلی چنین حالاتی در زنان به شمار میرود.
انقباضات رحمی که به طور طبیعی در دوران قاعدگی رخ میدهند نیز از جمله عوامل بروز دردهای لگنی هستند. این انقباضات به منظور خروج خون تجمع یافته در دیواره رحم صورت میگیرد که بین یک تا 3 روز ادامه دارد.
بیماری التهابی لگن یکی از جدیترین بیماریهای قابل انتقال از طریق تماسهای جنسی به شمار میرود. این عفونت باعث آسیب دائمی به رحم، تخمدانها و لولههای فالوپ شده و یکی از علل اصلی ناباروری در زنان است. از علائم آن میتوان به درد شکمی، خونریزی غیر عادی واژینال و احساس درد در زمان ادرار یا برقراری روابط جنسی اشاره نمود.
کیستهای تخمدان نیز یکی دیگر از عوامل بروز دردهای لگنی در زنان به شمار میروند. پزشکان معتقدند که کیستهای کوچک مشکلی ایجاد نکرده و حتی بدون نیاز به درمان نیز بهبود مییابند ولی تشکیل کیستهای بزرگ می تواند مشکلاتی چون دردهای لگنی، اضافه وزن و احساس دفع مکرر ادرار را به دنبال داشته باشد.
فیبرومهای رحمی که در دیواره رحم رشد میکنند گاها تبدیل به تومورهای فیبرومی میشوند ولی از نوع سرطانی به شمار نمیروند. این مشکل در دهه 30 و 40 زندگی در زنان شیوع زیادی داشته و معمولا عارضه خاص و مهمی را برای مبتلایان ایجاد نمیکند. فیبروم رحمی با علائمی مانند: احساس فشار در ناحیه شکم، درد قسمت تحتانی کمر، قاعدگیهای سخت، درد در زمان برقراری ارتباط جنسی همراه است.
»آندومتریوز» حالتی است که بافت آندومتر (بافت مخاطی رحم) در زنان خارج از رحم رشد کرده و ممکن است روی تخمدانها، لولههای فالوپ، مثانه، رودهها یا برخی نقاط دیگر بدن تشکیل شود. در زمان شروع قاعدگی، این تودهها باز شده ولی بافت ایجاد شده راهی برای خروج از بدن پیدا نمیکنند. این حالت در موارد نادری خطرناک بوده و اغلب مواقع تنها باعث درد و بروز زخم میشود.
عفونتهای مجاری ادراری از دیگر دلایل دردهای لگنی به شمار میرود. این بیماری گاه فشاری را در قسمت تحتانی شکم ایجاد نموده و فرد در زمان تخلیه ادرار درد داشته و مدام احساس نیاز فوری به تخلیه پیدا میکند. عفونتهای ادراری غالبا در زمان درمان به موقع مشکل خاصی را برای فرد ایجاد نمیکنند ولی پخش عفونت میتواند به کلیهها صدمه بزند. علائم عفونت ادراری شامل تب، حالت تهوع، استفراغ و درد در یکی از پهلوهاست. علاوه بر این، سنگهای کلیوی که از ترکیب نمک و مواد معدنی رسوب کرده در ادرار ایجاد میشوند نیز عامل دردهای لگنی به شمار میروند. حرکت سنگها از کلیه به سمت مثانه، دردهای ناگهانی را ایجاد میکند که در شکم و لگن احساس میشود.
التهاب مثانه نوعی بیماری دردناک است که التهاب در مثانه را به دنبال دارد. علت اصلی این بیماری هنوز تشخیص داده نشده است ولی افراد مبتلا در طول یک ساعت چندین بار نیاز به تخلیه ادرار پیدا میکنند. از علائم این بیماری میتوان به احساس فشار روی دستگاه تناسلی، ادرار دردناک و احساس درد در زمان برقراری ارتباط جنسی اشاره کرد که بیشتر در زنان و طی دهههای 30 و 40 زندگی شیوع دارند.
دردهای لگنی یکی از علائم هشداردهنده برای ابتلا به بیماریهای قابل انتقال جنسی به شمار میرود. بیماریهای شایع «سوزاک» و «کلامیدیا» از جمله بیماریهای قابل انتقال از طریق روابط جنسی هستند که غالبا به همراه یکدیگر رخ میدهند و با علائمی چون دردهای لگنی، دفع ادرار دردناک، دفع خون در فواصل بین عادات ماهیانه و خونریزیهای غیر عادی واژینال خود را نشان میدهد. این بیماری باعث احساس درد در کشاله ران یا بخش تحتانی کمر و نیز روابط جنسی دردناک میشود.
تمام موارد گفته شده چنانچه در زمان مناسب و به موقع درمان شوند از بروز دردهای لگنی جلوگیری کرده و بیمار را از دردهای مداوم رها میکند. البته پزشکان هنوز به درستی علت اصلی دردهای لگنی را شناسایی نکردهاند ولی بر این باورند که رعایت برخی اصول مانند ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی، مدیریت استرس و مصرف دارو برای درمان اسهال و یبوست میتواند در بهبود این شرایط بسیار تاثیر گذار باشد.
دردهای لگنی در دوران بارداری
حاملگیهای خارج رحمی یکی از موارد اورژانسی بارداری محسوب میشود که نیاز به درمانهای فوری دارد. این حاملگی زمانی رخ میدهد که جنین در خارج از رحم و در لولههای فالوپ که به رحم منتهی میشود، لانه گزینی کند. علائم این مشکل عبارتند از دردها یا انقباضات لگنی شدید به خصوص در یک سمت، خونریزیهای واژینال، حالت تهوع و احساس سرگیجه. به مادران بارداری که با چنین شرایطی مواجه میشوند، توصیه میشود تا سریعا به پزشکان معالج خود مراجعه کنند.