قرص خوراکی جلوگیری از بارداری چیست؟

قرصهای خوراکی از روشهای متداول و مطمئن پیشگیری از حاملگی است که بوسیله
پزشک یا کارکنان بهداشتی درمانی تعلیم دیده تجویز می شود. قرصهای خوراکی ترکیبی حاوی دو هورمون ساختگی استروژن و پروژسترون است که مشابه هورمونهای طبیعی عمل کرده و سبب ایجاد سیکل منظم قاعدگی می شوند.

قرصهایی که از ترکیب دو هورمون تشکیل شده اند، معروف به قرصهای جلوگیری از بارداری هستند. در حالیکه قرصهای هورمونی دیگری نیز برای جلوگیری از بارداری وجود دارند که مثلا فقط هورمون ساختگی پروژسترون (پروژستین) را دارند و برای پیشگیری از حاملگی در دوران شیردهی مصرف می شوند.

چگونه از بارداری جلوگیری می کنند؟

هورمونهای استروژن و پروژسترون موجود در این قرصها با تاثیر بر تخمدانها، مانع از تخمک گذاری در سیکل ماهانه شده و از بروز حاملگی جلوگیری می کنند.

در ضمن پروژسترون موجود در قرص با تاثیر بر ترشحات دهانه رحم، رسیدن اسپرم به تخمک را دچار مشکل کرده و با نازک کردن جداره داخلی رحم مانع جایگزینی مناسب تخم لقاح یافته (اگر اتفاق بیافتد) می شود.

آیا در دوران شیردهی می توان از این قرصها استفاده کرد؟

بعضی از مطالعات نشان داده است که مصرف استروژن موجود در قرصهای ترکیبی بر مقدار و کیفیت شیر تولید شده در پستان مادر موثر است. بنابراین مصرف این قبیل قرصها بخصوص در 6 ماه اول پس از زایمان توصیه نمی شود.

اگر شما تمایل دارید که پس از زایمان با استفاده از قرصهای خوراکی از بارداری جلوگیری نمائید، می توانید از قرصهایی که فقط پروژسترون دارند یا minipil معروف به قرصهای جلوگیری در دوران شیردهی استفاده کنید. مصرف مینی پیل را می توانید 6 هفته پس از زایمان آغاز کنید و یا زودتر اگر به هیچوجه به نوزاد خود شیر نمی دهید.

چقدر در پیشگیری از حاملگی موثرند؟

در صورت مصرف صحیح و مرتب قرصها، میزان اثر بخشی آن در پیشگیری از حاملگی 99.7 تا 99.9 درصد است. به این معنا که فقط 1 تا 3 نفر از هر 1000 خانمی که از قرص استفاده می کنند، ممکن است در طول یک سال مصرف قرص باردار شوند.

با این حال میزان اثر بخشی بشدت وابسته به نحوه مصرف است. اگر قرصها بطور نادرست مصرف شوند – مثلا شروع مصرف قرص همراه با یک روش مطمئن دیگر نباشد یا در طول یک دوره چند بار فراموش شود- احتمال بروز حاملگی افزایش می یابد، در واقع اشتباهات بیشتر، به معنای احتمال وقوع بارداری بیشتر است. بنابراین استفاده از این روش برای افرادی مناسب است که طبق دستور و بطور منظم از آن استفاده می کنند.

بعلاوه استفاده از این روش، محافظتی در برابر بیماریهای مقاربتی ایجاد نمی کند.

در صورت مصرف این قرصها، اگر تصمیم به بارداری گرفتم چه باید بکنم؟

بهتر است یک ماه پیش از قطع قرص، مصرف فولیک اسید را آغاز کنید و برای معاینات پیش از بارداری به پزشک خود مراجعه نمائید.

هر زمان که برای اقدام به باردار شدن آماده بودید، لازم نیست یک بسته قرص را تمام کنید. هر زمان که مصرف آنرا متوقف کنید، چه بسته قرص شما تما شده باشد یا خیر، چند روز تا حداکثر یک هفته بعد خونریزی خواهید داشت. در بسیاری از خانمها باروری به محض قطع قرص باز می گردد و در برخی یک تا چند ماه طول می کشد تا تخمک گذاری منظم اتفاق بیافتد.

بعضی از پزشکان توصیه می کنند که بهتر است تا زمانیکه دو سیکل قاعدگی منظم داشته باشید از یک روش دیگر (مانند روش طبیعی یا کاندوم) برای جلوگیری از بارداری استفاده کنید؛ به این دلیل که اگر در حین قاعدگی های نامنظم حامله شوید در تعیین سن دقیق بارداری و تخمین موعد زایمان دچار مشکل خواهید شد. با این حال نگران نباشید اگر این اتفاق افتاد با انجام سونوگرافی در هفته های اول بارداری می توان با دقت زیادی زمان زایمان را مشخص کرد.

آیا استفاده از آن مزایایی برای سلامتی دارد؟

بله. اگر چه کم است اما بخصوص در خانمهای سالم غیر سیگاری این مزایا به عوارض احتمالی مصرف قرص برتری دارد.

در بسیاری از خانمهایی که از این قرص ها استفاده می کنند دردها و مشکلات ناشی از عادات ماهیانه کاهش می یابد. دوره های قاعدگی منظم می شود و مدت زمان خونریزی و مقدار آن کاهش می یابد و در نتیجه کم خونی فقر آهن در این افراد کمتر دیده می شود. بعلاوه فشارهای عصبی قبل از قاعدگی از جمله سردرد و تحریک پذیری عصبی از بین می رود.
از آنجا که موجب مهار تخمک گذاری می شود در پیشگیری از حاملگی بسیار موثر است و به همین نسبت خطر بروز بارداری خارج رحمی را کاهش می دهد.
مصرف آن آسان است. در فعالیت جنسی دخالتی ندارد.
قابل برگشت است، یعنی با قطع آن بلافاصله امکان حامله شدن وجود دارد.
خطر عفونت و التهاب لگن با مصرف قرص کاهش می یابد.
در درمان و تشکیل مجدد برخی از کیستهای تخمدان موثر است.
خطر سرطان رحم و تخمدان بطور قابل توجهی کاهش می یابد و این اثر تا حدود 20 سال پس از قطع مصرف قرص هم ادامه می یابد.
در خانمهای مبتلا به اندومتریوز، در صورت مصرف قرص دردهای لگنی و مشکلات ناشی از بیماری کاهش می یابد. التبه مصرف قرص اندومتریوز را درمان نمی کند اما می تواند از پیشرفت بیماری جلوگیری کند.
احتمال بروز بیماریهای خوش خیم پستان مانند کیست را کاهش می دهد.
موجب افزایش تراکم استخوانی می شود. مصرف قرص در خانمهایی که نزدیک به سنین یائسگی هستند، شدت و دفعات گرگرفتگی را کم کرده و احتمال بروز پوکی استخوان را بعد از یائسگی کاهش می دهد.
می تواند سبب از بین رفتن آکنه های پوستی شود. در خانمهایی که دچار افزایش موهای صورت و بدن باشند ممکن است وضعیت را تا حدی بهبود بخشد.

آیا انواع مختلفی از این قرصها وجود دارد؟

بله. انواع مختلفی وجود دارد که بسته به میزان و ترکیب هورمونهای استروژن و پروژسترون نامهای مختلفی دارند. انواع LD مقدار استروژن کمتری دارند و بطور رایجتری مصرف می شوند در حالیکه مقدار استروژن در نوع HD بیشتر است و در صورت نامناسب بودن قرص LD توسط پزشک تجویز می شود. مقدار هورمون در قرصهای تری فازیک در سه دوره زمانی متفاوت است. قرص سیپروترون کامپاوند (با نام تجاری دیان) هم وجود دارد که در مواردی توسط پزشک تجویز می شود.

چگونه می توان این قرصها را تهیه کرد؟

می توان این قرصها را از داروخانه بدون نیاز به نسخه پزشک خریداری کرد. مراکز بهداشتی و درمانی در سراسر کشور این قرصها را بطور رایگان در اختیار خانوارهای دارای پرونده بهداشتی قرار می دهند. با این حال شروع مصرف این روش بعنوان یک روش پیشگیری از بارداری باید با معاینه و بررسی از طرف پزشک یا ماما باشد تا فرد ممنوعیتی در مصرف آن نداشته و خطرات احتمالی برای وی در نظر گرفته شود.

از چه زمانی می توانم مصرف قرص را شروع کنم و آیا لازم است در آغاز مصرف از یک روش دیگر نیز استفاده کنم؟

اگر بتازگی زایمان کرده اید و نباید یا نمی توانید شیردهی از سینه را انجام دهید: باید سه تا چهار هفته پس از زایمان از مصرف قرص خودداری کنید زیرا استروژن موجود در این قرصها احتمال لخته شدن خون را افزایش می دهد و می تواند مشکلاتی ایجاد نماید. اگر برای شروع مصرف قرص عجله ای ندارید و از نظر جنسی فعال شده اید لازم است از یک روش جلوگیری از بارداری مطمئن دیگر استفاده کنید. به یاد داشته باشید که در صورت عدم شیردهی، حدود یک ماه پس از زایمان ممکن است تخمک گذاری رخ دهد. بنابراین لازم است که از یک روش مطمئن دیگر استفاده کنید. در عین حال برای شروع مصرف قرص باید از عدم بارداری اطمینان داشته باشید و یک روش این است که صبر کنید تا پریود شوید. اولین قاعدگی در مادران غیرشیرده معمولا 8 هفته پس از زایمان رخ می دهد. اما اگر در این فاصله از یک روش مطمئن دیگر استفاده کرده اید نیازی نیست که منتظر وقوع عادات ماهانه برای شروع قرص باشید.

اگر قاعده می شوید، اول باید مطمئن شوید که باردار نیستید. بنابراین باید مصرف قرص را پس از خونریزی پریود شروع کنید. دو روش برای این کار وجود دارد. روش "شروع از روز اول" که طی 24 ساعت اول پس از خونریزی مصرف قرص را آغاز می کنید و در این روش نیازی به استفاده از یک روش مطمئن برای جلوگیری از حاملگی ندارید. روش دیگر "شروع از جمعه" است، بدین ترتیب که هر زمان در طول هفته که خونریزی شما شروع شود تا جمعه صبر کنید و اولین قرص را در جمعه بخورید. این روش برای سهولت استفاده و جلوگیری از اشتباهات احتمالی در شروع کردن بسته های آینده روش مناسبی است. در این روش نیاز دارید که یک روش مطمئن جلوگیری را (مانند کاندوم) در ماه اول به همراه استفاده از قرص بکار برید.

اگر تاکنون از نظر جنسی فعال نبودید و یا کاملا از عدم بارداری خود مطمئن هستید ممکن است از روش "شروع سریع" استفاده کنید. به این ترتیب که در هر زمان از سیکل قاعدگی که هستید اولین قرص جلوگیری را بخورید و البته باید در اولین سیکل شروع قرص از یک روش جلوگیری دیگر استفاده کنید. چون تاثیر قرص بلافاصله بعد از شروع نخواهد بود.

روش مصرف این قرصها دقیقا چگونه است؟

این قرصها معمولا در بسته های 21 عددی یا 28 عددی موجود هستند. در استفاده از بسته های 28 عددی بطور پیوسته و منظم بعد از اتمام یک بسته باید بسته دیگر را شروع کرد. اما در بسته های 21 عددی پس از اتمام یک بسته باید بسته بعدی را 7 روز بعد، شروع کرد. بعنوان مثال اگر اولین بسته قرص را از روز جمعه آغاز کرده اید، پس از اتمام یک بسته از جمعه بعد بسته جدید را شروع می کنید.

معمولا بعد از 3 تا 5 روز خونریزی پریود شروع می شود و شروع بسته بعدی ارتباطی با اتمام خونریزی ندارد.

قرص نبایستی به صورت ناپیوسته، مثلا یک ماه در میان و یا دو ماه در میان و یا چند روز در میان، مصرف شود. حتی اگر فرد از نظر جنسی فعال نباشد، در صورتیکه این روش را برای جلوگیری از بارداری انتخاب کرده است، باید آنرا بطور منظم مصرف کند.

باید در اولین سیکل همراه با مصرف قرص ضد بارداری، از یک روش دیگر جلوگیری نیز استفاده شود.

برای مصرف قرص LD محدودیت سنی وجود ندارد و می توان آن را تا سن 45 سالگی و حتی بیشتر، تحت نظارت و کنترل ادامه داد. لیکن در مواردی نظیر فشار خون کنترل نشده و مصرف سیگار و غیره توصیه می شود که مصرف قرص به سن کمتر از 35 سال محدود گردد و در سنین بالاتر، افراد باید پس از مشاوره،‌ از روشهای دیگری استفاده کنند.

از آنجا که مصرف قرص از انتقال بیماریهای مقاربتی جلوگیری نمی کند، در صورتیکه همسر یا شریک جنسی شما با فرد یا افراد دیگری در ارتباط است یا اعتیاد تزریقی دارد، حتما از کاندوم برای جلوگیری از ابتلا به این دسته از بیماریها استفاده کنید.

در مدتی که قرص مصرف می شود، حجم خون قاعدگی به نسبت قبل از مصرف، کاهش می یابد که در صورت کم شدن بیش از حد و لکه بینی یک روز در میان و یا قطع کامل، باید به پزشک مراجعه کرد.

اگر خوردن قرص را فراموش کنم...؟

احتمال وقوع بارداری در صورت فراموش کردن مصرف قرصهای ترکیبی، بستگی به این دارد که چه تعداد از قرصهای یک بسته را فراموش کرده اید و در چه زمانی از سیکل قاعدگی هستید. بنابراین بهترین راه این است که در صورت بروز چنین مشکلی با پزشک یا مامای خود تماس بگیرید. با این حال موارد کلی زیر ممکن است به شما کمک کند:

اگر شما آغاز بسته جدید را فراموش کرده اید، بهتر است طبق روال روزانه یک عدد را هر چه زودتر شروع کنید و از یک روش مطمئن دیگر جلوگیری از بارداری استفاده کنید.
در صورتی که خوردن قرص یک شب فراموش شود،‌ بایستی تا دو شب متوالی هر شب دو قرص خورده شود و تا آخر بسته، همزمان از روش جلوگیری دیگری (مثل کاندوم) هم استفاده شود.
در صورتی که خوردن قرص دو شب فراموش شود، بایستی تا دو شب متوالی هر شب دو قرص خورده شود و تا آخر بسته، همزمان از روش جلوگیری دیگری (مثل کاندوم) هم استفاده شود.
در صورتی که خوردن قرص 3 شب متوالی یا بیشتر فراموش شود، بایستی از خوردن بقیه قرصها خودداری شود و تا شروع خونریزی و آغاز دوره قاعدگی جدید از روش جلوگیری دیگری استفاده شود. سپس از روز پنجم قاعدگی، بسته جدید آغاز شود.

اگر پس از خوردن قرص، استفراغ کنم یا دچار اسهال شوم، چه باید بکنم؟

اگر استفراغ دو ساعت یا دیرتر پس از خوردن قرصها اتفاق بیافتد، مشکلی وجود نخواهد داشت. اما اگر زودتر باشد یا تکرار شود، مانند این است که شما قرصی نخورده اید و باید مانند قرص فراموش شده عمل کنید.

اگر دچار اسهالی باشید که بیش از 24 ساعت طول بکشد نیز باید مانند قرص فراموش شده عمل کنید.

آیا استفاده از بعضی داروها، مصرف قرصهای ضدبارداری را بی اثر می کند؟

بله. بعضی از داروهای گیاهی و شیمیایی می توانند اثربخشی قرصهای ضدبارداری را کاهش می دهند و برعکس. برخی از این داروها عبارتند از ریفامپین (نوعی آنتی بیوتیک)، گریزوفولوین (داروی ضد قارچ خوراکی)، باربیتوراتها و برخی از داروهای ضد صرع و داروی گیاهی هایپریکوم پرفوراتوم.

بنابراین بهتر است در صورت استفاده درازمدت از یک داروی خاص، آنرا با پزشک یا مامای خود در میان بگذارید و در صورتیکه از قرصهای جلوگیری استفاده می کنید آنرا به اطلاع پزشک معالج خود که برای بیماری دیگری به وی مراجعه کرده اید، برسانید.

اگر در آخرین هفته سیکل قاعدگی، پریود نشوم چه باید بکنم؟

معمولا خونریزی دو یا سه روز و نهایتا 5 روز بعد از مصرف آخرین قرص یک بسته اتفاق می افتد. افرادی که از قرصهای هورمونی استفاده می کنند معمولا پریود کوتاهتر با خونریزی کمتری دارند و ممکن است در بعضی مواقع فقط لکه بینی مختصری در یک روز داشته باشند. حتی ممکن است در یک دوره پریود نشوند. اگر برای شما چنین اتفاقی افتاد در صورتیکه از مصرف صحیح و به موقع تمام قرصهای یک بسته مطمئن هستید، نگران نشوید و بسته بعدی را با فاصله مناسب شروع کنید. اگر شک به بارداری برایتان وجود دارد می توانید برای اطمینان به پزشک یا مامای خود اطلاع دهید و یا از تست حاملگی خانگی یا آزمایش خون استفاده کنید.

آیا مناسب است که گاهی در مصرف قرص، وقفه ایجاد کنم؟

دلیل پزشکی قاطعی برای اینکه شما بعد از مدتی استفاده از قرص جلوگیری آنرا قطع کنید و سپس مجددا مصرف آنرا شروع کنید وجود ندارد. مضافا اینکه شما در این مدت باید از روش دیگری استفاده کنید و در اولین سیکل مصرف قرص نیز باید آن روش را ادامه دهید.

طول مدت مصرف قرصهای خوراکی پیشگیری از حاملگی در زنانی که سالم هستند، ممکن است
چند سال ادامه پیدا کند و ترک دوره ای آنهتوصیه نمی شود.

عوارض جانبی این قرصها چیست؟

قرصهای پیشگیری از بارداری که امروزه تولید و توزیع می شوند نسبت به انواع قدیمی تر، عوارض کمتری دارند زیرا مقدار هورمون موجود در آنها به اندازه لازم کم شده است. با این حال برخی از عوارض جانبی آنها در حین مصرف عبارتند از:

گاهی خونریزی یا لکه بینی همزمان با مصرف قرص در طول سیکل قاعدگی و بین دو پریود ادامه دارد. وجود لکه بینی همزمان با مصرف مرتب قرص،‌به مدت 2 تا 3 ماه اهمیتی ندارد. در صورت تداوم بیشتر باید به پزشک مراجعه کرد. در برخی مواقع این مشکل با جایگزین کردن قرصهای HD به جای LD برطرف می شود.
علائمی مانند تهوع، استفراغ و سردرد همراه با مصرف قرص بتدریج پس از 2 تا 3 ماهم برطرف می شود. برای پیشگیری از این عارضه بهتر است قرصها را همراه با غذا یا پس از شام و قبل از خواب مصرفکرد. در صورت تداوم علائم تهوع و استفراغ می توان همراه با قرصهای پیشگیری، از قرصهای ویتامین B6 به مدت محدود استفاده کرد.
تورم و دردناک بودن پستانها، افزایش اشتها، نفخ، تغییر وزن، تغییر در تمایلات جنسی و تغییرات خلقی نیز ممکن است بوجود آید. اکثر این عوارض پس از چند ماه مصرف از بین می روند، با این حال گاهی استفاده از همان قرص از یک مارک دیگر ممکن است کمک کننده باشد.
در برخی خانمهایی که از لنز داخل چشمی برای رفع عیوب انکساری استفاده می کنند، احساس ناخوشایند ناشی از خشک شدن چشمها بروز می کند که در اینصورت می توانند با توصیه چشم پزشک از اشک مصنوعی استفاده نمایند.
گاهی مصرف قرصهای جلوگیری از بارداری موجب ایجاد لکه های پوستی روی صورت می شود که به ماسک حاملگی معروف است و معمولا در بارداری و بعلت وجود مقادیری زیاد استروژن در بدن پدید می آید. می توان با محافظت پوست در برابر اشعه و آفتاب احتمال بروز این وضعیت را کاهش داد، اما اگر شما دچار این عارضه شده اید بهتر است با مشاوره با پزشک یا مامای خود، از این به بعد از قرصهای حاوی پروژسترون استفاده کنید یا کلا یک روش دیگر را برای جلوگیری از بارداری انتخاب نمائید. زیرا تداوم مصرف استروژن ممکن است موجب تیره شدن یا وسعت ضایعه پوستی شود.

آیا مصرف آن مخاطراتی دارد و عوارض درازمدت استفاده از آن چه می تواند باشد؟

فشار خون در افرای که از قرصهای هورمونی استفاده می کنند ممکن است قدری افزایش یابد. این افزایش فشار خون در افراد مسن بیشتر است، لذا تجویز قرصها از 35 سالگی به بالا
بااحتیاط صورت می گیرد. ازدیاد مختصر فشار خون بدون علامت بوده و قابل تحمل است، ولی احتمال دارد در ادامه مصرف قرص، با علائمی چون سردرد، خستگی، عصبانیت، بی خوابی، طپش قلب و خونریزی از بینی نمایان شود.
در خانمهای سیگاری، مصرف قرص می تواند خطر وقوع سکته قلبی را افزایش دهد. این احتمال در افرادی که عوامل خطر ساز دیگری از قبیل فشارخون بالا یا چاقی را نیز دارند بیشتر می شود.

مصرف قرصهای ضد بارداری ممکنست احتمال ایجاد لخته های خونی را در برخی از افرادافزایشدهد. از اینرو خطر بروز عوارضی چون ترومبوز و آمبولی ریوی افزایش می یابد اما احتمال آن بسیار کم است.

در نتایج مطالعات شواهد قطعی دال بر افزایش بروز سرطان پستان، تخمدان، رحم، گردن رحم و مهبل مشاهده نشده است. لذا قرصها بطور کلی سرطان زا نیستند.

مصرف قرص در زن سالم به هیچ وجه موجب پیدایش بیماری قند در هنگام مصرف یا پس از قطع قرص نمی شود، ولی ممکن است در زنان مبتلا به بیماری قند موجب تشدید بیماری شود.

اثرات سوء حاملگی در زن مبتلا به بیماری قندبمراتب شدیدتر و خطرناکتر از قرصها است.

چه کسانی نباید از این قرصها استفاده کنند؟

احتمالا پزشک یا مامای شما هنگام انتخاب روش جلوگیری از بارداری سوالاتی را در زمینه عادات، وضعیت سلامت، سابقه پزشکی شما و خانواده تان می پرسد تا مطمئن شود انتخاب این روش برای شما مناسب و بدون خطر است. بطور کلی شما نباید از قرصهای جلوگیری از حاملگی استفاده کنید اگر:

دچار یکی از انواع اختلالات انعقادی بوده یا سابقه ای از ترمبوز و آمبولی ریوی داشته باشید.
مبتلا به فشار خون بالا باشید یا سایر عوامل خطر ساز برای بیماریهای قلبی و عروقی در شما وجود داشته باشد.
مبتلا به هپاتیت فعال یا سایر بیماریهای کبدی باشید.
بطور یقین یا احتمالی مبتلا به یکی از انواع سرطانهای حساس به هورمون، مانند سرطان پستان، باشید.
خونریزی نامشخص رحمی داشته باشید.
دچار سردردهای میگرنی باشید (بخصوص انواعی که همراه با علائم قبل از شروع سردرد است) یا بیش از 35 سال داشته باشید و یا سیگار بکشید.
بیش از 20 سال مبتلا به دیابت باشید یا دچار یکی از عوارض دیابت شده باشید.
مبتلا به بیماریهای کیسه صفرا باشید یا سابقه یرقان ناشی از انسداد مجاری صفراوی را داشته باشید.
در یک یا دو ماه آینده نیاز به بستری شدن پیدا کنید.
سیگاری و بالای 35 ساله باشید یا اگر بالای 40 سال داشته باشید که در اینصورت قرص خوراکی پیشگیری از حاملگی باید با احتیاط و پس از معاینه و بررسی های کامل تجویز شود.
اگر در حین مصرف قرصهای خوراکی پیشگیری از حاملگی،‌ ترشح شیر پیدا شود باید از روشهای دیگرپیشگیری از حاملگی استفاده کنید و اگر ترشح شیر ادامه یابد و بخصوص اگر اختلالاتبعدی در عادت ماهانه پیدا شود، باید برای انجام یک معاینه کلی به پزشک مراجعه نمایید.

چه علائمی نشان می دهد که مشکل پزشکی ناشی از مصرف قرص ایجاد شده است؟

در صورت بروز هر یک از علائم زیر فورا با پزشک خود تماس بگیرید:

درد شدید در قفسه سینه
تنگی نفس
سرفه همراه با خلط خونی
درد شدید شکمی
تورم در یک پا، یا درد شدید در ساق یا ران
سردرد میگرنی یا سردرد از هر نوعی که با شروع مصرف قرص تشدید شده باشد.
هر نشانه ای از اختلالات عصبی مانند اختلال بینایی (دو بینی، تاری دید، کوری گذرا یا دیدن نقاط نورانی در میدان دید)، اختلال تکلم، بی حسی یا ضعف در نیمی از بدن.
قرمزی شدید پوست، یرقان یا زردی پوست، خارش در کل بدن، وجود توده ای در پستان، افسردگی یا تموج در خلق و خو و نهایتا زمانی که حدس مس زنید باردار شده اید.